مهدیه شهرکی؛ محمدحسین محمودی قرایی؛ رضا موسوی حرمی؛ علی احمدی
چکیده
در پژوهش حاضر حوضه آبریز رودخانه سرباز بهمنظور تعیین منشأ رسوبها و بررسی آلودگیهای احتمالی ناشی از آن مورد بررسی قرارگرفته است. بر این اساس 30 نمونه رسوب از بستر رودخانه برداشت و پس از دانهبندی و آمادهسازی در آزمایشگاه به روش XRF و جذب اتمی تجزیه شد. تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی عناصر اصلی و کمیاب و رسم دادهها روی نمودار، ترکیب ...
بیشتر
در پژوهش حاضر حوضه آبریز رودخانه سرباز بهمنظور تعیین منشأ رسوبها و بررسی آلودگیهای احتمالی ناشی از آن مورد بررسی قرارگرفته است. بر این اساس 30 نمونه رسوب از بستر رودخانه برداشت و پس از دانهبندی و آمادهسازی در آزمایشگاه به روش XRF و جذب اتمی تجزیه شد. تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی عناصر اصلی و کمیاب و رسم دادهها روی نمودار، ترکیب معادل لیتارنایت را نشان میدهد. استفاده از نمودارهای تفکیکی بیانگر جایگاه زمینساختی جزایر کمانی و منشأهای رسوبی کوارتزی و آذرین حدواسط برای بیشتر نمونههاست. با توجه به اینکه عناصر فلزی و شبه فلزی اهمیت ویژهای در رابطه با آلودگیهای زیستمحیطی دارند انواع آنها شامل V، Se، Pb، As، Ni، Hg، Mn، Fe، Cu، Cr، Co،Cd و Zn در 30 ایستگاه مختلف مورد بررسی قرار گرفت. غلظت عناصر در 7 ایستگاه برای سرب، در 10 ایستگاه برای کادمیم و در 20 ایستگاه برای آرسنیک بیش از حد طبیعی این عناصر در دیگر نقاط جهان است. در مطالعه حاضر با استفاده از شاخص زمینانباشت (Igeo) ارزیابی آلایندگی رسوبها صورت پذیرفت. با توجه به این شاخص، عناصر Pb، Zn، Cd و Cu درجاتی از آلودگی را نشان دادند ولی دیگر عناصر از دید این شاخص، غیرآلوده ارزیابی شدند. مطالعات آماری نشان داد که این عناصر همبستگی بالایی دارند که با توجه به حضور فعالیتهای آتشفشانی در منطقه نشانگر منشأ مشترک این آلایندهها در حوضه آبریز مورد مطالعه است. همچنین منشأ کروم احتمالاً از افیولیتهای موجود در منطقه است. بر پایه نتایج بهدست آمده عوامل زمینزاد آلودگی رسوبهای منطقه را کنترل میکنند.
نرگس هاشمی؛ علیرضا عاشوری؛ منصور علیآبادیان؛ محمدحسین محمودی قرایی
چکیده
دیرین جانورشناسی غارهای یافته وکانی میکائیل در مرکز و شمال باختری زاگرس سسبب شناسایی مجموعهای از بقایای پستانداران کوچک شد.بررسیهای تاکسونومیکی نشان میدهد که چهار راسته از پستانداران کوچک شامل راسته جوندگان با خانوادههای میوریده(Muridae) ،کریسیتیده (Cricetidae)، کالومیسیدهCalomyscidae) )، دیپودیده (Dipodidae)؛ راسته لاگومورفها با دو خانواده ...
بیشتر
دیرین جانورشناسی غارهای یافته وکانی میکائیل در مرکز و شمال باختری زاگرس سسبب شناسایی مجموعهای از بقایای پستانداران کوچک شد.بررسیهای تاکسونومیکی نشان میدهد که چهار راسته از پستانداران کوچک شامل راسته جوندگان با خانوادههای میوریده(Muridae) ،کریسیتیده (Cricetidae)، کالومیسیدهCalomyscidae) )، دیپودیده (Dipodidae)؛ راسته لاگومورفها با دو خانواده اکوتونیده (Ochotonidae)و لپوریده Leporidae))؛ راسته سوریکومورفها با خانواده تالپیده ((Talpidae و همچنین راسته گوشتخواران کوچک با خانواده موستلیده (Mustelidae) یافت شدند. بقایای یادشده از لایههای مختلف این دو غار و پس از حفاری سیستماتیک بهدست آمدند.آنالیزهای رادیوکربنبر روی بقایای استخوانی نشان میدهد که قدیمیترین نمونه متعلق به غار یافته با سن 35هزار سال پیشو زمان پلیستوسنبوده در حالی که غار کانی میکائیل، دورهای از اواخر پلیستوسن(19 هزار سال پیش)تا هولوسن (1700 سال پیش)سال پیش و هولوسن بوده است که شرایط آب و هوایی در زاگرس به تدریج گرم تر شده و شرایط زیستی مناسب تری به جود آمده است.را پوشش میدهد. تحلیلهای ژئوکرونولوژی رسوبات غار کانی میکائیل نشان میدهد که لایههای زیرین غار، متعلق به آخرین دوره یخبندان در اواخر پلیستوسن بوده که به تدریج و با گرم شدن هوا توسط دوره هولوسن جایگزین شده است.به دنبال این تغییرات آب و هوایی،طیف جانوری در دوره پلیستوسن و هولوسن نیز در فازهای گرم و سرد مهاجرت کرده و یا انتشار بیشتری یافتند.هدف از این نوشتار، مطالعه بقایای پستانداران کوچک دو غار یافته وکانی میکائیل در مرکز و شمال باختری زاگرس وپژوهش در رابطه با روشهای مطالعه تنوع زیستی قدیمه، شرایط محیط قدیمه و تکامل ریزمهرهداران بر روی فلات ایران است.
فرزانه بهروش؛ محمدحسین محمودی قرایی؛ فرشته قاسمزاده؛ سیما عوضمقدم
چکیده
گرد و غبارهای ترافیکی بیشتر دارای سطح بالایی از فلزات سنگین است که میتواند سلامت انسان و محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله تلاش شده است با اندازهگیری غلظت فلزات سنگین در خاک و گرد و غبارهای موجود در مناطقی از شهر مشهد و در نواحی با حجم ترافیک بالا و همچنین در ماههایی که بیشترین حجم ترافیک را دارند، میزان آلایندگی این ...
بیشتر
گرد و غبارهای ترافیکی بیشتر دارای سطح بالایی از فلزات سنگین است که میتواند سلامت انسان و محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله تلاش شده است با اندازهگیری غلظت فلزات سنگین در خاک و گرد و غبارهای موجود در مناطقی از شهر مشهد و در نواحی با حجم ترافیک بالا و همچنین در ماههایی که بیشترین حجم ترافیک را دارند، میزان آلایندگی این خاکها بررسی شود. بدین منظور 23 نمونه خاک سطحی از سه مسیر اصلی شهر مشهد بهگونهای که همه سطح شهر را پوشش دهد، برداشت شد و غلظت کل عناصر Ni، Zn، Pb،Cr وCu اندازهگیری شد. سطح آلودگی خاک شهری با استفاده از شاخص زمینانباشت(Igeo) ، شاخص آلودگی(PI) و شاخص آلودگی یکنواخت (IPI) بررسی شد. شاخص آلودگی نشان میدهد که همه نمونهها سطح بالایی از آلودگی به وسیله سرب (3.688-74.16) دارند. همچنین فلز روی (1.484-7.23) نیز در بیشتر نمونهها سطح بالایی از آلودگی نشان میدهد. در حالی که نیکل (1.01-1.953) و مس (0.678-1.945) سطح متوسطی از آلودگی نشان میدهند. کروم (0.246-0.772) نیز در همه نمونهها سطح پایینی از آلودگی نشان داد. منابع احتمالی آلایندهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل اجزای اصلی ارزیابی شد. نتایج تجزیه، غلظتهای بالای فلزات سرب، مس، روی و نیکل را نسبت به میانگین غلظت این فلزات در بخش بالایی پوسته زمین نشان داد. وجود ضریب همبستگی مثبت میان عناصر سنگین روی و مس و همچنین سرب و روی، نشاندهنده منابع تولیدکننده همانند است که همان سوخت خودروها و استفاده از ترمز در وسایل نقلیه است .نتایج به دست آمده از روش استخراج ترتیبی نیز نشان از این دارد که گونهسازی عناصر Pb، Zn و Ni بیشتر در فازهای ناپایدار (F1+F2+F3+F4) صورت گرفته که نشاندهنده منشأ انسانی برای آنهاست، ولی عناصر Crو Cu بیشتر در فاز پایدار (F5) توزیع شدهاند که بیانگر منشأ بیشتر طبیعی برای این دو عنصر است.